Μαθαίνοντας τον διάλογο

Η κουλτούρα των συναινέσεων απέναντι στον λαϊκισμό και το πολιτικό μίσος

Αντιγόνη Λυμπεράκη από τα ΝΕΑ via

Υπάρχει πραγματική εναλλακτική στη λιτότητα;

Πως θα καταφέρουμε να σταματήσουμε να φορτώνουμε τα βάρη στα παιδιά μας;

Αρκεί να αυξήσουμε τις εξαγωγές για να μετασχηματιστεί η ελληνική οικονομία; Με ποιές δημόσιες υπηρεσίες θα χτίσουμε τη νέα δημόσια διοίκηση;

Ποιο φορολογικό σύστημα εξασφαλίζει ότι το κράτος θα συλλέγει έσοδα με δίκαιο τρόπο, και χωρίς να σκοτώνει την επιχειρηματικότητα;

Γιατί η κοινωνική πολιτική δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως περίσσευμα και φιλοδώρημα; Τι μας επιφυλάσσει η Τραπεζική Ένωση;

Τι κοινωνία, τι οικονομία, τι κράτος θέλουμε;

Αυτά τα ερωτήματα αναζητούν απαντήσεις. Για να γίνουν οι απαντήσεις κοινωνικές επιλογές, χρειάζεται διάλογος ΚΑΙ συνεργασία. Δηλαδή, χρειάζεται μια διαφορετική πολιτική κουλτούρα.

Κι όμως, ένας από τους μεγάλους ηττημένους της ελληνικής κρίσης είναι η πολιτική μας κουλτούρα. Βουτηγμένο στην πόλωση, το ελληνικό πολιτικό σύστημα λειτουργεί πιο εύκολα όταν πλειοδοτεί σε λαϊκισμό, εξουθενώνει τον
αντίπαλο, ακυρώσει το συνομιλητή του. Θύματα είναι η συνεννοήση, ο συμβιβασμός και ο οργανωμένος διάλογος. Παράπλευρη απώλεια είναι η αδυναμία να απαντηθούν τα ερωτήματα και να υλοποιηθούν οι λύσεις.

Αντί για ουσιαστικό διάλογο, υπάρχει μια προσπάθεια να διατηρηθεί η πόλωση με την αναπαραγωγή ψευδοδιλημμάτων και κυνηγιού μαγισσών. Επιδιώκεται η μετατροπή του πολιτικού διαλόγου σε ρωμαϊκή αρένα, όπου ψεκασμένοι, λαϊκιστές και μεσσίες πλαισιώνουν το νέο δικομματισμό ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Στην αρένα αυτή, μετριοπαθείς και προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις -που σέβονται ιδέες, προτάσεις, προγράμματα και ανθρώπους- περιθωριοποιούνται και αποκλείονται.

Όσο οι νέοι μονομάχοι αναμετρώνται, , ο προοδευτικός χώρος στην Ελλάδα και στην Ευρώπη περνάει τη δική του υπαρξιακή κρίση. Χρειάζεται να επανεξετάσει το παραδοσιακό οπλοστάσιο της σοσιαλδημοκρατίας και να το προσαρμόσει στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ηττοπάθεια κυριαρχεί στον Ευρωπαϊκό προοδευτικό χώρο: η δημοσιονομική προσαρμογή πραγματοποιείται χωρίς αντίβαρα κοινωνικής δικαιοσύνης, οι μεταρρυθμίσεις γίνονται αποσπασματικά και δύσθυμα. Στην Ελλάδα απουσιάζει παντελώς ένα εθνικό σχέδιο. Η αμφισβήτηση του “success story” βαφτίζεται αντι-ευρωπαϊσμός, ενώ η υπεράσπιση των ευρωπαϊκών θεσμών και ο μεταρρυθμιστικός λόγος βαφτίζονται ενδοτισμός και υποτέλεια.

Ο δικομματισμός ελπίζει να χωρίσει την Ελλάδα στα δύο. Από τη μια οι φοβισμένοι και από την άλλοι οι απελπισμένοι. Στη μέση κενό. Οι πολιτικές επιλογές θα υπαγορευθούν για άλλη μια φορά ως πιεστικό εκλογικό δίλημμα, εφήμερο και παρελκυστικό. Ένα δίλημμα που δεν έχει κανένα σημείο επαφής με το ποια Ευρώπη θέλουμε.

Ακόμα και η Ελλάδα, ως προεδρεύουσα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πρόκειται να διαχειρίζεται τις ευρωεκλογές σαν άλλη μια εκλογική αναμέτρηση – το μόνο σπορ που φέρει εις πέρας άψογα το πολιτικό μας σύστημα. Σε ένα τέτοιο τοξικό πολιτικό περιβάλλον, οδεύουμε προς πολιτική αντιπαράθεση όπου δεν απουσιάζει απλά ο ορθός λόγος, αλλά νοθεύονται διαρκώς οι έννοιες, συγχέονται οι ταμπέλες και διευρύνεται η απόσταση ανάμεσα στη φραστική αντιπαράθεση και στην πραγματικότητα.

Έχουμε χρέος τα υπαρξιακά θέματα της κοινωνίας, της οικονομίας και του κράτους να μη μείνουν ορφανά. Να μην προκύψουν ως αυτόματες συνέπειες προσωπικών αντιπαραθέσεων. Γι’ αυτό, δύο κόμματα («Δράση» και «Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα») και τέσσερις κινήσεις πολιτών («Μπροστά», «Δυναμική Ελλάδα», «Δίκτυο Π80» και «ThinkΠ»), αποφασίσαμε να οργανώσουμε το ερχόμενο σαββατοκύριακο στον Κεραμεικό, ένα διήμερο πολιτικής συζήτησης. Καλούμε ανοιχτά στο Προοδευτικό Φόρουμ όσους και όσες αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικοί πολίτες. Τους προσκαλούμε να συμμετέχουν στις 20 περίπου θεματικές ενότητες που θα συζητηθούν.

Πρόκειται για ένα διήμερο συζήτησης, που δεν ανταγωνίζεται πολιτικές πρωτοβουλίες ή κόμματα. Αντιθέτως τις ενισχύει, τις βοηθά να συνθέσουν, να αναστοχαστούν και να ανακαλύψουν ιδέες και πρόσωπα –ίσως πέρα από τα τετριμμένα των τηλεοπτικών καναλιών. Πάνω απο 40 ομιλητές και ομιλήτριες, εκπρόσωποι κομμάτων και κινήσεων πολιτών, ακτιβιστές, ακαδημαϊκοί, επιχειρηματίες και στελέχη διεθνών οργανισμών θα συζητήσουν κατά πόσον υπάρχει εναλλακτικό εθνικό σχέδιο για τη χώρα.

Δε συμβαίνει κάθε μέρα ένα τέτοιο πολιτικό εργαστήρι να υποστηρίζεται από κόμματα και κινήσεις πολιτών και να φιλοδοξεί να καλύψει μια τόσο ευρεία θεματολογία. Με την παρουσία μας θα επικυρώσουμε ότι μια νέα πολιτική κουλτούρα δεν είναι ανέφικτη. Αρκεί να αρχίσουμε να συζητάμε μεταξύ μας, αντί να χτίζουμε χαρακώματα και να κρυβόμαστε σε ψευδοδιλήμματα. Αντί για την αρένα του δικομματισμού, εμείς προσπαθούμε να συνθέσουμε το Φόρουμ μια νέας πολιτικής κουλτούρας: συνεργατικής, μεταρρυθμιστικής και ευρωπαϊκής.