Η ρωσική ρουλέτα της τραπεζικής ΣΥΡΙΖΑ...

Κώστα Στούπας

Κατά την ειδησεογραφία:
«Ο δημόσιος έλεγχος του τραπεζικού συστήματος, η δημιουργία μιας αναπτυξιακής τράπεζας κι ενός ειδικού οργανισμού για την αντιμετώπιση των «κόκκινων δανείων», είναι το τρίπτυχο θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ για το τραπεζικό σύστημα, όπως το περιγράφει ο Γιάννης Μηλιός, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και επικεφαλής της οικονομικής πολιτικής του κόμματος, σε συνέντευξή του στο Left.gr.
Με αφορμή την υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και την έντονη κριτική που ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβερνητική πολιτική, σχετικά με τη συζήτηση για επιστροφή των τραπεζών στους ιδιώτες, ο κ. Μηλιός τονίζει ότι οι προτάσεις του κόμματός του βασίζονται σε τρεις πυλώνες:

Δημόσιος έλεγχος
α) «Πρώτον, ο δημόσιος έλεγχος του τραπεζικού συστήματος. Ο δημόσιος χαρακτήρας, όχι γιατί είμαστε λάτρεις του δημοσίου "έτσι και αλλιώς", αλλά γιατί είναι προϋπόθεση για να ασκηθούν διαφορετικές πολιτικές.
Σχόλιο: Αποτελεί πρόοδο για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να δηλώνει πως δεν είναι λάτρης του δημοσίου. H πρόοδος όμως φαίνεται πως τελειώνει με την παραπάνω φράση. Ο όρος όμως «χρήση των τραπεζών για να ασκηθούν διαφορετικές πολιτικές» χρειάζεται συζήτηση τόσο για το τι μπορεί να κρύβει όσο και για τα πιθανά αποτελέσματα.
Η δουλειά και ο ρόλος μιας τράπεζας στην οικονομική δραστηριότητα είναι απλός
και αποτελεσματικός: Να συγκεντρώνει καταθέσεις με π.χ. 1% και να δίνει δάνεια με 1,5%. Από το 0,5% πρέπει να βγάζει, το κέρδος,  το κόστος λειτουργίας (μισθοί πάγια κλπ.), αλλά και τις προβλέψεις (τη χασούρα ενός ποσοστού δανείων που δεν θα πληρωθούν...).

Για να συγκεντρώσει τις καταθέσεις πρέπει να αποκτήσει την εμπιστοσύνη (από τούδε και στο εξής) των καταθετών πως δεν θα χάσουν τα χρήματα, πως δηλαδή η τράπεζα δεν θα δανείζει με επισφαλή κριτήρια. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να δανείζει επιχειρήσεις και ιδιώτες που θα είναι σε θέση να επιστρέψουν τα δάνεια...

Άρα, η ουσία βρίσκεται στην έννοια «διαφορετικές πολιτικές». Τι πολιτικές είναι αυτές που θα εξασφαλίζουν στις τράπεζες την αποπληρωμή των δανείων και στους καταθέτες την ασφάλεια των καταθέσεων και θα είναι και διαφορετικές;

Δεν διευκρινίζει σε τι θα είναι διαφορετικές αυτές οι πολιτικές. Έχοντας κάποιος διαβάσει άρθρα του κ. Μηλιού για την σημασία και την αξία της Πολιτιστικής Επανάστασης (περί της εξόντωσης των πολιτικών αντιπάλων του Μάο Τσε Τουνκ πρόκειται όπως το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας που ονόμασαν οι ημέτεροι πολιτιστική επανάσταση) και την πίστη της νεοκομμουνιστών που για χάρη της εξουσίας υποδύονται και τους ριζοσπάστες έστω σοσιαλδημοκράτες, ο όρος «διαφορετικές  πολιτικές» χωράει πολύ συζήτηση...

Του συρμού εσχάτως, εντός των ορίων της επικρατούσας δημαγωγικής  σοσιαλθολούρας που περικλείει το σύνθημα επιστροφή στους προ χρεοκοπίας  μισθούς και συντάξεις με ένα άρθρο και ένα νόμο, είναι η άποψη πως οι  τράπεζες θα υποχρεωθούν να δίνουν δάνεια με ζητούμενο την ανάπτυξη και κριτήριο τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Είναι εύκολο να συμβεί αυτό και αν επιχειρηθεί ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις;

Η διαφορά είναι πως μια ιδιωτική τράπεζα που δίνει λόγο στους μετόχους και του καταθέτες της, δίνει δάνεια με κριτήρια την αποπληρωμή του δανείου που προϋποθέτει την δανειοδότηση υγιών και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.

Μια ιδιωτική τράπεζα έχει σαν σκοπό το κέρδος και αυτό προϋποθέτει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του καταθέτη και την ικανότητα να δανείζει επιχειρήσεις ικανές να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Η επιδίωξη του κέρδους την αναγκάζει να επιτελεί το έργο της προσεκτικά στα όρια που ξεπερνούν τη λογιστική και αγγίζουν την τέχνη και τη φιλοσοφία...

Μια κρατική τράπεζα που θα διοικείται από κομματικά στελέχη δεν είναι κάτι καινούργιο για την Ελλάδα. Είναι ένα από τα βασικά στοιχεία υπανάπτυξης της κοινωνίας και οικονομίας μας. Για δεκαετίες οι βασικές τράπεζες ήταν κρατικές και δυστυχώς δεν είδαμε την Ελλάδα να απογειώνεται οικονομικά. Πριν τη μεταπολίτευση οι Έλληνες μετανάστευαν για να εργαστούν και μετά τη μεταπολίτευση υπήρξαν δεκάδες κρατικές τράπεζες τις περισσότερες των οποίων διοικούσαν διάφοροι Μάκηδες, Σούληδες και Κούληδες από κοινού με συνδικαλιστές και διάφορους άλλους απίθανους τύπους...

Απίθανοι τραπεζίτες βρεθήκαν και στον ιδιωτικό τομέα, χάρη όμως στις κρατικές εγγυήσεις, την ανοχή όμως και τα στραβά μάτια που εξασφάλιζαν κάποιες υψηλές διασυνδέσεις. Κανένας δεν θα εμπιστευόταν τις Ασπίδες αν δεν εγγυόταν το κράτος.

Αυτό που διστάζει να ομολογήσει ο κ. Μηλιός είναι πως η κυβέρνηση θα κρατικοποιήσει τις διοικήσεις των τραπεζών (ιδιοκτησιακά οι τράπεζες ανήκουν στο κράτος ήδη) και θα δώσει εντολή στις διοικήσεις που θα έχει ορίσει ο ίδιος να χρηματοδοτήσουν επιχειρήσεις με κριτήριο τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Αυτό ακριβώς είναι και το πρώτο βήμα για ένα μεγαλύτερο άλμα στην καταστροφή.

Δεν χρειάζεται να είναι τραπεζίτης για να καταλάβει κάποιος πως με αυτή τη στρατηγική σε ένα-δύο χρόνια το πολύ, δεν θα υπάρχουν ούτε τράπεζες, ούτε καταθέσεις και πως θα έχουν κλείσει και οι λίγες επιχειρήσεις που συνεχίζουν να απασχολούν κόσμο και να παράγουν στην Ελλάδα.

Αν μια επιχείρηση χρειάζεται 100 ανθρώπους για να παράγει ένα Χ έργο και αν για να συνεχίσει να το παράγει και για να την δανειοδοτήσεις  την αναγκάσεις να απασχολεί 200 ανθρώπους, είναι βέβαιο πως θα βάλει λουκέτο και δεν πρόκειται να σου επιστρέψει τα δανεικά ποτέ...

Το ζητούμενο δεν είναι να της δανείσεις για να την καταστρέψεις και να χάσουν και οι 100 τη δουλειά τους, αλλά πως θα παράξει έργο Χ+ το οποίο θα εξαχθεί ή θα υποκαταστήσει εισαγωγές. Για να συμβεί αυτό όμως θα πρέπει να παράγει με ανταγωνιστικό κόστος...

Αν το καταφέρει αυτό οι θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν και θα είναι και βιώσιμες. Πως όμως μπορεί να γίνει ανταγωνιστική η παραγωγή στην Ελλάδα όταν κρατήσεις και εισφορές φτάνουν το 43% του εργατικού κόστους;

Άρα, το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν υπάρχει ανταγωνιστικότητα που εξασφαλίζει την κερδοφορία και βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Ακόμη και αν δεν έχουν ρευστότητα οι ελληνικές τράπεζες θα έρθουν οι ξένες για να κερδίσουν...

Οι συνέπειες 

Τα στελέχη της αριστεράς νομίζουν πως οι ίδιοι μπορεί να διατηρούν εκατομμύρια στο εξωτερικό σε προϊόντα της Black Rock, της JP Morgan κ.ά. και για τους ιθαγενείς στο εσωτερικό να ορίσουν κάποιους συνδικαλιστές και καθηγητές να διαχειριστούν το αποταμίευμά τους.

Επειδή όμως ο μέσος καταθέτης είναι ευφυέστερος 100 οικονομολόγων και κυρίως 1.000 μαρξιστών οικονομολογούντων, αυτό που θα κάνει είναι να σηκώσει τα λεφτά και να τα κρύψει στο στρώμα αν είναι ευρώ και δεν μπορεί να πληθωριστούν ή να τα στείλει έξω.

Επί της ουσίας με τη φράση να ασκηθούν «διαφορετικές πολιτικές» ο υπεύθυνος της οικονομικής πολιτικής της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπονοεί πως στην Ελλάδα, θα καταφέρουν να κάνει να δουλέψει αποτελεσματικά αυτό που απέτυχε να επιβιώσει στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία παρά το γεγονός πως εκεί είχαν τον πακτωλό πρώτων υλών της αχανούς Σοβιετίας.

Αν είχε άλλες προθέσεις θα το είχε διευκρινίσει μιλώντας για ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, τραπεζικά κριτήρια και επιχειρηματικότητα.

Η ουσία του θέματος...

Όλα αυτά όμως για τα οποία μιλάμε είναι θεωρητικά. Τα ταμεία των τραπεζών ουσιαστικά είναι άδεια. Διάφοροι οικονομολογούντες βλέπουν στις εκθέσεις της Tράπεζας της Ελλάδας πως υπάρχουν καταθέσεις 160 δισ. ευρώ και πιστεύουν πως στα ταμεία υπάρχουν 160 δισ. ευρώ τα οποία περιμένουν τον κ. Στρατούλη και τους διάφορους Ρίζους και Φωτόπουλους να τα ρίξουν στο πηγάδι της σοσιαλιστικής  «ανάπτυξης».

Τα 160 δισ. ευρώ είναι λογιστικές υποχρεώσεις των τραπεζών στους καταθέτες. Απέναντι από το παθητικό υπάρχει το ενεργητικό και εκεί δείχνει πως οι τράπεζες έχουν δανείσει ιδιώτες και επιχειρήσεις με 220 - 230 δισ. ευρώ (οι αριθμοί είναι κατά προσέγγιση από μνήμης). Περί τα 120 δισ. είναι τα επιχειρηματικά δάνεια, περί τα 70-80 είναι τα στεγαστικά και τα υπόλοιπα τα καταναλωτικά... Δηλαδή όχι μόνο δεν υπάρχουν μετρητά, αλλά οι τράπεζες για να καλύψουν το κενό έχουν λάβει 50-60 δισ. από την ΕΚΤ...

Ο κίνδυνος της αγέλης

Το ερώτημα είναι πως θα αντιδράσουν οι καταθέτες στο σοβιετικής έμπνευσης σχέδιο χρήσης των ήδη χρησιμοποιούμενων και ενδεχομένως κατά ένα ποσοστό χαμένων καταθέσεών τους στα ήδη κόκκινα δάνεια;

Ένα δεύτερο ερώτημα είναι πως θα αντιδράσει η ΕΚΤ όταν διαφανεί πως πάμε για εκλογές με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν πως προηγείται ένα κόμμα που υποστηρίζει κρατικές διοικήσεις στις τράπεζες και σε ασκήσεις «διαφορετικών πολιτικών» και ρήξη με την Ευρώπη και τους δανειστές;

Δηλαδή αν αρχίσουν να γίνονται αναλήψεις, θα στέλνει νταλίκες με χαρτονομίσματα όπως έκανε στα τέλη του 2011 και τους πρώτους μήνες του 2012 ή θα αφήσει να εξελιχτεί ο φόβος σε πανικό και το εκλογικό αποτέλεσμα σε ρωσική ρουλέτα για όλες τις πλευρές;

Επενδυτική τράπεζα...

β) «Δεύτερον, η δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοδοτικού τομέα, ο οποίος να είναι έξω και πέραν από τις συστημικές τράπεζες. Μιλάω για αναπτυξιακή τράπεζα ειδικού σκοπού, για ταμεία κοινωνικής αλληλεγγύης και στήριξης πρωτοβουλιών οι οποίες θα στηρίζουν, θα αντιμετωπίζουν την ανθρωπιστική κρίση…»

Σχόλιο: Είναι ενδιαφέρουσα άποψη. Ένας επενδυτικός βραχίονας παράλληλα με το τραπεζικό σύστημα ίσως να είναι και χρήσιμος προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τομείς που υποχρηματοδοτούνται.

Το ζήτημα είναι με ποια κεφάλαια θα χρηματοδοτείται αυτός ο βραχίονας και με ποια κριτήρια θα χρηματοδοτεί;

Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με τα ταμεία κοινωνικής αλληλεγγύης, αρκεί αν είναι σε εθελοντική βάση και όχι με υποχρεωτική φορολόγηση γιατί τότε πάμε αλλού και οι παρενέργειες είναι άλλες...

Επίσης όπως δήλωσε πριν λίγες μέρες ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης είναι ντροπή για τους Έλληνες εφοπλιστές και κεφαλαιούχους να προσφέρεται ο Σόρος να καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης σχολείων και όχι η εγχώρια τάξη των κεφαλαιούχων...

Οργανισμός ημετέρων…

γ) «Τρίτον, ίσως σημαντικότερο από όλα, η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων, των "κόκκινων δανείων". Πρέπει να υπάρξει ένας ειδικός οργανισμός δημόσιου συμφέροντος, που να έχει περίπου τα χαρακτηριστικά ενός οργανισμού πρώτης κατοικίας…»

Να εξετάζει όλες τις περιπτώσεις μικρών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει η περίπτωση δανείων, που είναι σχετικά μικρή, που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν καθόλου και να παγώσει την εξυπηρέτησή τους μέχρις ότου μπορέσουν να υπάρξουν πληρωμές.

Και δεύτερον, να αναδιαρθρώσει τα "κόκκινα δάνεια", έτσι ώστε να καθαρίσουν μέσω αυτού του οργανισμού οι τράπεζες και να μπορέσει ξανά το τραπεζικό σύστημα να χρηματοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή».

Σχόλιο: Είτε δημόσιος ειδικός οργανισμός είτε κακές τράπεζες από τις ίδιες τις ιδιωτικές τράπεζες κόκκινα δάνεια σημαίνει διαγραφές ανάγκη ανακεφαλαίωσης ή διαγραφές καταθέσεων... Το ζητούμενο είναι ποιος θα πληρώσει τα λεφτά για τις διαγραφές των κόκκινων δανείων. Μιλάμε για δεκάδες δισ. ευρώ.

Ένας κρατικός οργανισμός που θα αξιολογεί ποια δάνεια πρέπει να πληρωθούν και ποια πρέπει να μην πληρωθούν είναι σαν βάζεις εκατό Φιλιππίδηδες ή Λαυρεντιάδηδες ή Ψωμιάδηδες να κάνουν κουμάντο στις τσέπες των άλλων. 

Ή μήπως το γεγονός πως κάποιος δηλώνει αριστερός αποτελεί εγγύηση τιμιότητας. Πιο αριστερό, αντινεοφιλελεύθερο λόγο δεν έχουν εκφράσει άλλοι, από τον Τσοχατζόπουλο, το Γιάννο, τον Ρίζο,  τον φοροφυγά εργατολόγο και χιλιάδες  άλλους που πλουτήσαν πουλώντας κόκκινες χάνδρες (πράσινες παλιότερα) σε ιθαγενείς.

Οι τράπεζες καθώς γνωρίζουν την τραπεζική και τη ψυχολογία που συνοδεύει τη συμπεριφορά καταθετών και δανειοληπτών έχουν τη ευχέρεια να διαχειριστούν το ζήτημα καλύτερα.

Το φθηνό και το ακριβό...

δ) «Όμως, σημειώνει, οι σημερινές τιμές των μετοχών είναι πάρα πολύ χαμηλές. «Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουμε κάνει στον ΣΥΡΙΖΑ και οι τέσσερις τράπεζες θα περάσουν σε χέρια ιδιωτών, παίρνοντας τις μετοχές από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (δηλαδή το κράτος), έναντι τιμήματος 15-18 δισεκατομμυρίων. Ενώ θα έπρεπε να δώσουν μεταξύ 40-50 δισεκατομμύρια». Αυτό σημαίνει ότι «το κράτος, δηλαδή οι Έλληνες φορολογούμενοι, που κατά συντριπτική πλειοψηφία είναι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, θα πληρώσουν χασούρα ύψους τουλάχιστον 20-30 δισεκατομμύρια ευρώ».

Σχόλιο: Όποιος δεν έχει  ζήσει παρά σαν καθηγητής μόνο γνωρίζει πως όταν πουλάς κάτι, αυτό αξίζει όσα είναι διατεθειμένος να πληρώσει αυτός που το αγοράζει. 

Έτσι είναι. Κάτι που μας στοίχησε 40-50 θα το αγοράσουν πολύ φθηνότερα. Και αν διογκωθούν τα κόκκινα δάνεια δεν θα το αγοράσουν καθόλου και θα χαθούν και καταθέσεις.

Πληρώσαμε 40-50 δισ. γιατί αν δεν το κάναμε οι ζημιές από την φυγή των καταθέσεων θα ήταν πολλαπλάσιες. Μπορεί να ήταν λάθος αυτό, αλλά σε τόσο κρίσιμα σημεία το σωστό από το λάθος απέχουν ελάχιστα και υποκειμενικής ερμηνείας εκατοστά.

Το ζητούμενο είναι να αγοραστούν οι τράπεζες γιατί αυτό θα αποτελέσει δείγμα εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και θα ανοίξει το δρόμο για εισροή ρευστότητας που μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη.

Αυτό που μας συμφέρει επίσης είναι τα 50 δισ. ευρώ να αφαιρεθούν από το εθνικό χρέος και να αναληφθούν από τον ESM. Να μην επιβαρύνουν δηλαδή τα παιδιά μας αλλά να διαμοιραστούν στα παιδιά όλης της Ευρωζώνης... Αυτό απαιτεί μια λιγότερο επιθετική φρασεολογία προς τους δανειστές και τους εταίρους. 

Στην ουσία αυτό που κάναμε ήταν να δανειστούμε κεφάλαια από το μέλλον (εθνικό χρέος) για να κρατήσουμε το τραπεζικό σύστημα όρθιο και τις καταθέσεις άθικτες. Οι εναλλακτικές λύσεις θα είχαν χειρότερες συνέπειες.

Οι θέσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης μοιάζουν με ρωσική ρουλέτα... Με μια διαφορά, αντί μιας γεμάτης θαλάμης είναι όλες.

Επίλογος: Η τελευταία τοποθέτηση του υπευθύνου της οικονομικής πολιτικής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δείχνει τη μικρή πρόοδο που έχει γίνει σε σχέση με την αντιμετώπιση του ζητήματος των τραπεζών.

Μικρή πρόοδος εχει συντελεστεί από τις θέσεις του κόμματος του 4% σ’ αυτό του 20 ή 25%. Η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη και στο τέλος θα επιβάλει τους δικούς της κανόνες. Το ζήτημα είναι πως η χώρα αν λάβει την άγουσα για τα βαλκάνια η πορεία αυτή δεν θάχει επιστροφή...

Μετά και να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις η κατάσταση λίγο θα αλλάξει. Όσο από τη σοβιετική Βουλγαρία στην μετασοβιετική...

Βρισκόμαστε σαν χώρα σε αδιέξοδο τρια χρόνια μετά τη χρεοκοπία, γιατί δεν αφεθήκαμε να καταρρεύσουμε ολοσχερώς και να λειτουργήσουν οι νόμοι της οικονομίας και της πραγματικότητας διαλύοντας παλιούς θεσμούς και αγκυλώσεις και δημιουργώντας χώρο για νέους.

Αυτοί που μας χρεοκόπησαν συγκαλύπτουν τα αίτια και καθοδηγούν την κοινή γνώμη σε παράδοξες θεωρίες συνωμοσίας και «ψεκασμών».

Αυτός είναι ο λόγος που επιβιώνουν ο σοσιαλιστικές ψευδαισθήσεις του κρατικοδιαιτισμού και της προστασίας των συντεχνιών.

Αυτός είναι ο λόγος που επιβιώνουν τα κόμματα που έχουν την ευθύνη της χρεοκοπίας είτε στην κυβέρνηση, είτε στην αντιπολίτευση.

Η διαφορά μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης είναι ελάχιστη.

Την κυβέρνηση τη διακρίνει η σύνθεση ως επί τω πλείστον από ανίκανους και ανέντιμους πολιτικούς του πελατειακού κομματικού σωλήνα και την αντιπολίτευση από ανίκανους, ανέντιμους αλλά επί πλέον και  φορείς  ακαταλόγιστα παλαβών αριστερών ιδεοληψιών...
capital.gr