μην περιμενετε αστειακια

Υπάρχουν μουσικοί που όταν έρχονται σε επαφή με ένα σπουδαίο έργο κάποιου άλλου, αντί να αισθανθούν ευεργετημένοι νιώθουν μειονεκτικά, διότι αντιλαμβάνονται την έκφραση ως άλλο ένα πεδίο ανταγωνισμού. Με την ουσία μετατοπισμένη κατ' αυτή την έννοια, δεν είναι για αυτούς το ζητούμενο η αναζήτηση της δικής τους φωνής -συνήθως κόβουν και ράβουν από δεξιά κι αριστερά.


Για αυτούς, οι λίστες με τα top-10 (δηλαδή, το τέχνασμα των εταιριών για να δημιουργήσουν την τάση στον κόσμο να αναζητούν το "καλύτερο") και τα αστεράκια των περιοδικών είναι τρόπος αποκωδικοποίησης της μουσικής κι άλλη μια αφορμή για να διαφωνήσουν με τους φίλους τους, όπως άλλοι κάνουν κόντρες στις τεχνικές πληροφορίες ή σε ποδοσφαιρικά θέματα, λόγου χάρη. Ζούνε με αυτές τις λίστες φτιάχνοντας προσωπικά best of, ενώ η μουσική ανάγεται σε κάτι μετρήσιμο κι αγριεύει σαν σκυλιά σε αγώνες ταχύτητας.

Με μια πρόχειρη εκτίμηση, μπορεί κανείς να τους αποδώσει κάποιους, ας πούμε όχι κολακευτικούς, χαρακτηρισμούς και να ξεμπερδεύει. Όμως, δε στέκομαι εκεί. Βρίσκω ενδιαφέρον στο να ψάχνω (ή να διαισθάνομαι, αφού δεν είμαι ειδικός) τους παράγοντες που οδηγούν κάποιον να υιοθετεί ή να επινοεί τέτοιους αμυντικούς μηχανισμούς.

Εν πάση περιπτώσει, δεν ανήκω στην παραπάνω κατηγορία. Δεν ξέρω αν είναι μια απόφαση που παίρνεις εύκολα ή δύσκολα. Ξεκινάει, φαντάζομαι, από το τι συναντάει κανείς. Η τάση που έχω για να φτιάχνω κάτι που δε βρίσκω εύκολα γύρω μου, για να μπορώ να ευχαριστηθώ ως ακροατής, έχει σχηματοποιηθεί με τα χρόνια από μια γενικότερη αντίληψη περί οικονομίας και σεβασμού στους υπολοίπους, όμως οι ρίζες της ίσως βρίσκονται χρόνια πίσω, σε διάφορες συμπεριφορές κι ιδιοτροπίες του κοινωνικού ιστού. Οπότε, δεν πολυκαμαρώνω.

Δεν έχω ζηλέψει ποτέ ένα όμορφο τραγούδι, ούτε θα ήθελα να το "είχα γράψει εγώ". Απεναντίας, νιώθω μια ανακούφιση, επειδή κάποιος άλλος έχει μπει στον κόπο να το μοιραστεί μαζί μας. Κι όσο ακούω μουσικές που με δονούν, όλο και πιο σπάνια θα καταπιάνομαι με το γράψιμο.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους στίχους μου: Ασφαλώς κάπου θα πατάει η γραφή μου (παντού υπάρχει μια συνέχεια), αλλά ο σκοπός μου δεν είναι να κοπιάρω κάποιον. Είναι αυτό που λέει ο Σαββόπουλος στο κομμάτι που κλείνει την αριστουργηματική Ρεζέρβα: "Προσπάθησα ξανά να μοιάζει τελείως ξένο μέσα στο χώρο αυτό".

Κάπως έτσι, ξεκίνησα να γράφω εδώ. Για να καλύψω το κενό που είχα ως αναγνώστης εκείνη την περίοδο, αλλά κι επειδή μου αρέσει κάπου κάπου να συντάσσω κείμενα. Από την άνοιξη και μετά, όταν άρχισαν οι κουβέντες περί ελληνικής κρίσης, διάβασα εξαιρετικά άρθρα κι ενδιαφέρουσες απόψεις. Κυρίως από εφημερίδες κι όχι τόσο στο διαδίκτυο. Σταμάτησα να γράφω, δεν ένιωθα την ανάγκη, δεν είχα κάτι να προσθέσω. Μάλλον, εδώ θα επιστρέφω πια μόνο για θέματα που αφορούν στις μουσικές μου.
Πριν κάποια χρόνια, όλα αυτά ακούγονταν οπισθοδρομικά. Η σημερινή κατάσταση όμως είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι όλες οι ούτως ειπείν κινδυνολογίες κάθε άλλο παρά γραφικές ήταν. Και η διαδικασία που ανήγαγε το αυτονόητο σε γραφικότητα έχει ένα μερίδιο ευθύνης για την κρίση που βιώνουμε τώρα. Διότι η κρίση είναι πρωτίστως πολιτισμική και δευτερευόντως οικονομική.

Αυτή, λοιπόν, είναι η κατάλληλη εποχή για να μετρήσουμε ξανά τις δυνάμεις μας και να απαλλαγούμε από τα περιττά. Ο κόσμος είναι εδώ και καιρό πολύ φορτωμένος, δεν ξέρω αν οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν μια απόδειξη για αυτό που λέω, αλλά εφόσον σήμερα είναι συνυφασμένες με την καθημερινότητα των περισσοτέρων, δεν μπορείς να τις παραβλέψεις εύκολα.

Το Myspace τελείωσε, τουλάχιστον για την Ελλάδα. Κανείς δεν ψάχνει για νέες μουσικές εκεί, με τη δίψα τουλάχιστον που το έκανε πριν 3-4 χρόνια. Ίσως συνεχίζουν οι hipster δημοσιογράφοι που ξέμειναν από hype (πόσα γκρουπ των 80s να νεκραναστήσεις πια;) κι εργάζονται για να μας κοινωνήσουν το next big thing. Το οποίο, με τη σειρά του, γυρνάει μπούμερανγκ στους μουσικούς, οι οποίοι καμαρώνουν για την πόζα τους στα freepress και η μουσική τους αντιμετωπίζεται ως lifestyle με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Το Facebook παίρνει τη θέση της 90s trash tv και γίνεται σταδιακά η νέα καθημερινή χαβούζα στην οποία πρωταγωνιστούμε, αφήνοντας, όσο θέλει ο καθένας, μισάνοιχτη την πόρτα του. Μπορεί να έχει περισσότερα φρέσκα κανάλια για να κυλάει η "εναλλακτική" πληροφόρηση, αλλά για πόσο ακόμα; Αν ψάχνεις στα σκατά για να βρεις διαμάντια, καταντάει ασύμφορο από μια ποσότητα και μετά. Το καλό είναι ότι αυτό εξαρτάται από εμάς. Το κακό είναι ότι εξαρτάται επίσης από εμάς.

Το Twitter είναι αρκετά χειρότερο. Εκεί που η αμεσότητα θα μπορούσε να γίνει συνώνυμη με την ενστικτώδη ειλικρίνεια, προς το παρόν προκύπτει σαν ένας αγχωτικός αγώνας για την καλύτερη ατάκα, ενώ τα πάλαι ποτέ προσωπικά μηνύματα αναρτώνται πλέον δημοσίως, σαν amateur porno (μπορεί βέβαια, αυτή να είναι η ενστικτώδης ειλικρίνεια, κάτι που ακούγεται τρομακτικό). Σαν τις παρέες που πάντα υπάρχει ένας εξυπνάκιας που θέλει να έχει την τελευταία κουβέντα. Σαν τις αναρτημένες φωτογραφίες από κινητά που τραβάς στον καθρέπτη της τουαλέτας έχοντας πάρει την καλύτερη πόζα. Και μετά οι υπόλοιποι χαζογελάνε ελαφρώς με το αστείο, κάνουν ένα "like" στη φωτογραφία και πέφτουν για ύπνο για να ξυπνήσουν λιγότερο νέοι.
Εν ολίγοις, το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται κυρίως για να υπογραμμίζουμε τα κεκτημένα και να εισπράττουμε επιβεβαίωση για τα πεπραγμένα -όπως συνέβαινε ανέκαθεν με τις περισσότερες εφημερίδες. Ίσως ακόμα βοηθάει όσους επί της ουσίας ψάχνουν για πληροφόρηση. Όμως, στο τέλος της ημέρας, δεν έχουμε κάνει πολλά βήματα παραπέρα.

Κατά τ’ άλλα, υπάρχει εκεί τόσος θόρυβος και φως, που δύσκολα διακρίνεις τους ήχους και τα χρώματα. Είναι σαν ένα δυσθεώρητο τέρας από ταινία του Miyazaki που έρπει φορτωμένο χιλιάδες άχρηστες κι επαναλαμβανόμενες πληροφορίες, σαν άπειρους παραμορφωτικούς καθρέπτες που παραποιούν και μεγεθύνουν την παραμικρή ασήμαντη κίνηση, σε ένα κόσμο με λίγα παράθυρα και ορόφους που οδηγούν σε παράδοξες γεωμετρίες.

Είμαστε εμείς πίσω από αυτά. Αλλά όχι ακριβώς. Είμαστε οι εκφάνσεις μας μέσα από ένα θραύσμα τυχαίων συνδυασμών κι αλληλεπιδράσεων, σαν ημιτελή παζλ που θα συνέθεταν έτσι κι αλλιώς κάτι αφύσικο. Κι αυτά τα φάσματα, που στην αρχή δεν τους δίναμε σημασία, προβάλλονται πλέον και στην πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να ζούμε κι εκ του σύνεγγυς τα τεκταινόμενα του παράλληλου εκείνου σύμπαντος. Δεν ξέρω αν και κατά πόσο αυτή η κατάσταση είναι αναστρέψιμη. Δεν μπορώ παρά να ελπίζω στον άνθρωπο, ακόμα κι αν έχω χάσει προ πολλού την πίστη μου σε αυτόν.

Εκτιμώ ότι σε λίγο καιρό, το Διαδίκτυο θα θεωρηθεί, με κάποιον τρόπο, ξεπερασμένο, όπως, για παράδειγμα, είναι εδώ και κάποια χρόνια το κάπνισμα σε στάση λεωφορείου (που κάποτε ήταν πολύ cool). Κι ίσως αυτή να είναι μια ικανή αφορμή για να αρχίσει ο κόσμος να ξανανιώθει λίγη ανθρωπίλα με τις αισθήσεις του. Να φαγωθούν σάρκες, αλλά και να ιδρώσουμε πάλι από έρωτα.

http://buildingsatnight.blogspot.com/