μακρυ οβαλ,ασυμμετρο καρε,μοντερνο σε μυτη,ποσο κοστιζει τελικα;

Τι κουρεύεται

Το ελληνικό χρέος είναι 355 δισ. Απ’ αυτά 234 δισ είναι ομόλογα διεπόμενα από την ελληνική νομοθεσία. Αυτό είναι το μέρος του χρέους το οποίο είναι επιδεκτικό κουράς, ελαφράς, βαθείας ή εν χρω. Τα υπόλοιπα είναι τα δάνεια της Τρόικα, τα βραχυπρόθεσμα έντοκα γραμμάτια (14 δισ – θα μας απασχολήσουν), διεθνή ομόλογα (δεν θες να τα πιάσεις σε κούρεμα), ειδικά ομόλογα, δάνειο της ΤτΕ, άλλα δάνεια. Μιλάμε λοιπόν για τα 234 δισ.

Από τα 234 δισ, περίπου 80 δισ που κατέχονται από Κεντρικές Τράπεζες είναι το κομμάτι που απαιτεί ιδιαίτερη μεταχείριση. Από τα δε 80 δισ των Κεντρικών Τραπεζών τα πιο ευαίσθητα είναι τα 62 δισ (αγορασμένα από τη δευτερογενή αγορά με κόστος 48 δισ) οπωσδήποτε θα τύχουν μιας κάποιας ιδιαίτερης μεταχείρισης. Με την αβεβαιότητα του πώς θα γίνει ο διακανονισμός με τα ομόλογα κατοχής Κεντρικών Τραπεζών προχωράμε παρακάτω, αντιμετωπίζοντας και αυτά όπως όλα τα άλλα. Αν εξαιρεθούν, ξανακάνουμε τις πράξεις!

Κούρεμα 60% σημαίνει μείωση του χρέους κατά 140 δισ. Αυτομάτως λοιπόν το ελληνικό χρέος πέφτει από 355 δισ ατα 215 δισ, στο 93% του ΑΕΠ. Πριν κατεβούμε στην Ομόνοια για πανηγύρια, ας δούμε τι απαιτείται ώστε η Ελλάδα να εξακολουθεί να υπάρχει την επομένη περίπου όπως την ξέρουμε.

Πόσο κοστίζει το κούρεμα

Τα παρακάτω είναι οι άμεσες ανάγκες που προκύπτουν από κούρεμα κατά 60%:

1. Επανακεφαλαιοποίηση τραπεζών                                     35 δισ
2. Επανακεφαλαιοποίηση ταμείων                                        16 δισ
3. Αντικατάσταση βραχυπρόθεσμου δανεισμού                   14 δισ                
4. Διαθέσιμα δημοσίου                                                          12 δισ
5. Επανακεφαλαιοποίηση ΤτΕ                                                 4 δισ
6. Μερικό σύνολο                                                                81 δισ

Επειδή η Ελλάδα δεν έχει καμιά άλλη πηγή χρηματοδότησης, κάθε ποσό που απαιτείται για την εκτέλεση θα προέρχεται από την Τρόικα και θα είναι νέα δάνεια. Από τα παραπάνω τα 2 (κυρίως) και 5 (Ταμεία και ΤτΕ) είναι τα επισφαλή, δηλαδή δεν είναι άμεσης προτεραιότητας για την άλλη πλευρά των διαπραγματεύσεων. Σημειώνω ότι, όσον αφορά τα Ταμεία, το κούρεμα κατά 60% αφαιρεί και μια ετήσια χρηματορροή από τόκους περίπου 800 εκατ, τα οποία (ή μέρος τους) θα πρέπει να αντικατασταθούν με πρόβλεψη στον προϋπολογισμό σε περίπτωση μη πλήρους επανακεφαλαιοποιήσεως. Τα 14 δισ για αντικατάσταση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού είναι ταμειακή ανάγκη και όχι νέο χρέος, δεδομένου ότι απαιτούνται για αντικατάσταση μη επιδεκτικής κουρέματος υποχρεώσεως του δημοσίου.[1]

Εάν παρασχεθούν εγγυήσεις για τα νέα ομόλογα  και ακολουθηθεί το μοντέλο του PSI του Ιουλίου, απαιτούνται πρόσθετα 35 δισ περίπου.

Για να εκτελεσθεί το έργο «60% κούρεμα», η Ελλάδα (για να υπάρχει περίπου όπως την ξέρουμε) έχει άμεση ταμειακή ανάγκη περίπου 116 δισ εκ των οποίων 102 δισ (81-14+35) είναι νέο χρέος. Μετά το κούρεμα, η εικόνα θα είναι περίπου ως εξής:

1. Νέα ομόλογα                                                         96 δισ
2. Νέο χρέος                                                              81 δισ
3. Παλαιό υπόλοιπο χρέος (355-234-14)                 107 δισ
4. Μερικό σύνολο                                               284 δισ
5. Εγγυήσεις                                                              35 δισ
6. Σύνολο                                                             319 δισ

Τελικά, χωρίς τις εγγυήσεις η μείωση του χρέους είναι περίπου 20%. Εάν το κόστος των εγγυήσεων αναληφθεί από την Ελλάδα, η μείωση του χρέους είναι 10%. Η πρώτη αντίδραση είναι «πολύ κακό για το τίποτε». Ας το συζητήσουμε.

Κούρεμα με χτένισμα που κρατάει...

Το βασικό αρνητικό αυτής της εικόνας είναι το γεγονός ότι η κατανομή του χρέους σε ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές είναι 35% προς 65% χωρίς τις εγγυήσεις και 30% προς 70%, με τις εγγυήσεις να αναλαμβάνονται από την Ελλάδα. Πράγμα που σημαίνει ότι ο κίνδυνος νέου δανειστή (όταν ξαναβγεί η Ελλάδα στις επάρατες αγορές) είναι μεγάλος. Κατά τα άλλα, όσο κι αν η εικόνα φαίνεται θλιβερή, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι θαυμάσια. Όλα εξαρτώνται από τις επιμηκύνσεις και τα επιτόκια..

Για τα επιτόκια δεν χρειάζεται να πούμε πολλά - επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό με τόκους. Όμως, ας έχουμε κατά νου ότι χρέος 30ετίας είναι πολύ κοντά στη διαγραφή. Με πληθωρισμό 2%, η αξία στην ωρίμανση είναι κάπου στο 50% της σημερινής. Εάν βάλουμε και τον παράγοντα ανάπτυξη, τα πράγματα γίνονται ακόμη καλύτερα.

Ακόμη και εάν η Ελλάδα αναλάβει τις εγγυήσεις, παρά την επιβάρυνση του νέου δανείου, στην ωρίμανση των νέων ομολόγων οι εγγυήσεις θα «πληρώσουν» τα ομόλογα που καλύπτουν (96 δισ).

Το κυριώτερο όμως είναι το γεγονός ότι στο χρέος συμπεριλαμβάνεται ο «πρόσκαιρος δανεισμός» για επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τα χρήματα αυτά είναι ανακτήσιμα μόλις η χώρα ορθοποδήσει και ιδιωτικοποιήσει ξανά τις τράπεζες. Εάν δε η διαχείριση του όλου τραπεζικού ζητήματος γίνει από σοβαρή κυβέρνηση ή από τον EFSF, είναι πολύ πιθανόν (ή βέβαιο) ότι θα υπάρξουν σημαντικές υπεραξίες. Η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ίσως αποβεί η πιο επικερδής για την ελληνική κοινωνία χρήση δανείων από καταβολής του κράτους.

Εάν (α) το σύνολο του χρέους στα χέρια θεσμικών δανειστών είναι με όρους αντίστοιχους ή καλύτερους του Ιουλίου (30 χρόνια, περίοδος χάριτος, επιτόκιο) και (β) δεν χρειασθεί η ανάληψη εγγυήσεων, η Ελλάδα μετά από κούρεμα 60% σήμερα θα βρεθεί το 2015 με χρέος μειωμένο (σε απόλυτα νούμερα) κατά τουλάχιστον 30% από το σημερινό τέρας των 355 δισ. Αρκεί να μη δημιουργηθούν νέα ελλείμματα!

Όλα πια εξαρτώνται από την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης κατά τα πρώτα 3 έως 5 χρόνια μετά το κούρεμα. Στα παραπάνω εάν προστεθεί και η εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας για την μείωση του χρέους υπάρχει η προοπτική σε πέντε ή έξι χρόνια από τώρα να μιλάμε γι’ αυτά που ζούμε σήμερα σαν μια κακή ανάμνηση.

του Γιώργου Προκοπάκη / mhmadas.blogspot