Νικόλας Χρηστάκης: ο καθηγητής του Χάρβαρντ που απέδειξε ότι η ευτυχία είναι ιός

Μαρίνα Δημητρέλη/eyedoll.gr
Ζώντας στην Ελλάδα του σήμερα, αισθάνομαι συχνά την ανάγκη να βρω την κατάλληλη οπτική γωνία μέσα από την οποία θα καταφέρω να εξηγήσω τις δυναμικές ιδιότητες που μας οδήγησαν στο σημείο μηδέν.
 Η κατανόηση των αιτιών είναι γόνιμη, με την προοπτική πως δεν είμαστε καταδικασμένοι για πάντα στο ρόλο των άβουλων, κουτοπόνηρων προβάτων της Ευρώπης, αλλά μπορούμε αν το θελήσουμε να υψωθούμε πάνω από τις παθογένειές μας και να κάνουμε επιτέλους ένα βήμα μπροστά.
 Σε αυτή την προσπάθεια κατανόησης και δράσης, θέλω να σας παρουσιάσω μια πολύ ενδιαφέρουσα οπτική, σχετικά με τον τρόπο που λειτουργούν οι κοινωνικές σχέσεις.
Ο Νικόλας Χρηστάκης είναι  ένας Ελληνοαμερικανός καθηγητής στο Χάρβαρντ, όχι τύπου ΓΑΠ, κανονικός επιστήμονας.
Το 2009 το περιοδικό Time τον συμπεριέλαβε στη λίστα των 100 ανθρώπων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη.
Ο λόγος αυτής της διάκρισης ήταν η θεωρία του περί κοινωνικών δικτύων.
 Τον είχα δει τυχαία σε μια συνέντευξη στην ΕΡΤ, το 2010.
Πολλοί από εσάς μπορεί να τον έχετε ανακαλύψει, αφού στην Ελλάδα είχε γίνει ο σχετικός ντόρος, ο οποίος για κάποιο περίεργο λόγο ξεχνιέται το πολύ σε μια εβδομάδα.
Εκείνη την εποχή τα ελληνικά ΜΜΕ τον παρουσίαζαν σαν σύμβουλο του Ομπάμα, πράγμα που δεν ήταν αλήθεια.
 Αλλά οι βλαχοτσολιάδες μας εδώ, πιστεύουν πως το να είναι κανείς σύμβουλος του Ομπάμα, είναι σπουδαίο κατόρθωμα.
Υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά πράγματα στον πλανήτη για να ασχοληθεί κανείς.
Κι ο Νικόλας Χρηστάκης, έχει πολύ σοβαρά πράγματα να μας πει.

 Εξαιρετικά συμπαθής ο καθηγητής, διαθέτων χιούμορ, με κέρδισε από την πρώτη στιγμή.
Ως είθισται, ο πρόεδρος της δημοκρατίας μας τον τίμησε εκείνη τη χρονιά και ο ίδιος ο καθηγητής έδειχνε πολύ περήφανος γι` αυτό, με εκείνη τη γλυκιά αφέλεια και την αθωότητα που διακρίνει τους ομογενείς, ακριβώς επειδή έχουν μια ιδεατή εικόνα για τη χώρα καταγωγής τους.

Για μένα, ήταν σαν να τον βραβεύουν όλα τα στουρνάρια στην τάξη του.
Αφού δεν μαθαίνουμε κάτι από αυτόν, τι νόημα έχει;

Εν πάση περιπτώσει, άλλο ήθελα να πω. Για τη θεωρία.
Με λίγα λόγια, ο καθηγητής τεκμηρίωσε την άποψη σύμφωνα με την οποία, η ευτυχία μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, περίπου όπως ο ιός της γρίπης.
Το ίδιο συμβαίνει με τη δυστυχία, την παχυσαρκία και διάφορα άλλα συναισθήματα και καταστάσεις.
Μπορεί κάποιος να είναι ευτυχής επειδή είναι ο φίλος του ευτυχής ή ο φίλος του φίλου του, που ο ίδιος δεν τον γνωρίζει.

Είμαστε κομμάτια πολλών κοινωνικών δικτύων, τα οποία περίπου βρίσκονται το ένα μέσα στο άλλο.
Έτσι, έχουν την ιδιότητα να μεταδίδουν όχι μόνο την ευτυχία και τη δυστυχία, αλλά και το φόβο, τον πανικό, τη βία, την αγάπη.
Ακόμα και το τι ψηφίζουμε είναι μια απόφαση που δεν παίρνουμε και τόσο ελεύθερα, αλλά πιθανότατα από κάπου να την «κολλήσαμε».

Τη διάθεση που θα έχουμε κάθε μέρα, αν θα νοιώσουμε ευτυχισμένοι ή πεσμένοι στα σκότη της αβύσσου, την οφείλουμε κυρίως στο περιβάλλον μας.
Στους ανθρώπους με τους οποίους συμβιώνουμε, στους φίλους, στους συγγενείς.

Η ευτυχία φυσικά δεν είναι καμιά χαζοχαρούμενη κατάσταση που τη βιώνουμε διαρκώς και ακατάπαυστα.
Είναι μικρές στιγμές.
Διαθέτουν όμως τέτοια βαρύτητα αυτές οι στιγμές, που είναι δυνατόν να χρωματίζουν ευχάριστα μεγάλο διάστημα της ζωής μας.
Και όπως τα λέει  ο Χρηστάκης, φωτίζουν και τις ζωές των φίλων μας, των δικών μας ανθρώπων, αλλά και ανθρώπων που ούτε καν γνωρίζουμε.

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, αντιλαμβάνεται πως τη θεωρία του Χρηστάκη, την έχουμε λίγο πολύ όλοι μέσα μας.
Γνωρίζουμε από πείρα τα συμπεράσματά του.
Αυτό που κάνει τη διαφορά, είναι πως η θεωρία του αποδεικνύεται με επιστημονικά στοιχεία.

Δεν πρόκειται δηλαδή για υποθέσεις και λαϊκές δοξασίες, αλλά για εμπεριστατωμένη έρευνα που αποδεικνύει περίτρανα εκατοντάδες γνωμικά που κατέχουμε μεν από τα γεννοφάσκια μας, αλλά δεν παίρνουμε στα σοβαρά σχεδόν ποτέ.
«Με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις».
«Τους συγγενείς δεν τους διαλέγουμε».
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε στο άπειρο.

Στο βιβλίο του «Συνδεδεμένοι», το οποίο έχει γράψει με τον καθηγητή Τζέιμς Φόουλερ, αναπτύσσει τα πρωτοποριακά του ευρήματα, τα οποία βρίσκουν εφαρμογή σε όλων των ειδών τις κοινωνικές σχέσεις.
Από τις ερωτικές σχέσεις, τις φιλικές, τις σχέσεις παιδιών και γονέων, αλλά ακόμα περισσότερο, τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε στις πολιτικές μας αποφάσεις.

Όλα είναι συνδεδεμένα, όλοι είμαστε συνδεδεμένοι σε ένα τεράστιο κοινωνικό δίκτυο με το οποίο αλληλεπιδρούμε συνεχώς, ακόμα και με άτομα τα οποία δεν έχουμε δει, ούτε πρόκειται ποτέ μας να γνωρίσουμε.

Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα θεώρηση να σκέφτεται κανείς πως η ευτυχία είναι κάτι σαν ιός.
Επίσης, είναι ευχάριστα παρηγορητικό να ξέρεις πως δεν είσαι και τόσο ανίσχυρος τελικά, σε αυτό τον κόσμο που σε περιβάλλει.
Αν το θελήσεις έχεις τη δυνατότητα συνειδητά να επηρεάσεις θετικά το περιβάλλον σου, όπως μπορείς  κάλλιστα να αποκόψεις πηγές κακίας, φανατισμού, παραπληροφόρησης.

Τα κοινωνικά δίκτυα είναι εξαιρετικά δυναμικά, ακόμα κι αν δεν φαίνεται με μια πρώτη ματιά.
Ακόμα κι αν πιστεύουμε πως το να ξεπεράσουμε τον κακό μας συλλογικό εαυτό, είναι δύσκολο, η θεωρία λέει πως το καλό μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από το κακό.
Υπάρχει η προοπτική της ουσιαστικής δράσης εκ των έσω.
Εγώ επηρεάζω δέκα ανθρώπους, μεταδίδω μια θετική και ακέραια στάση ζωής, οι δέκα αυτοί μεταδίδουν σε άλλους δέκα κι αυτοί σε άλλους δέκα, τους οποίους πιθανότατα δεν πρόκειται να γνωρίσω ποτέ.

Εμπρός  λοιπόν, επηρεάστε.
Δράστε θετικά και όπως λένε και στα social media, ΚΟΙΝΟΠΟΙΕΊΣΤΕ!