Η αλήθεια για τον χρυσό της Χαλκιδικής

Θανάσης Μαυρίδης/capital.gr

Στην Ρωσία και στην Κίνα οι άνθρωποι σκεφτόντουσαν πρώτα το περιβάλλον και έπειτα όλα τα άλλα. Γι΄ αυτό και δεν υπήρχαν ορυχεία στις δύο αυτές πρώην κομμουνιστικές χώρες. Στο μεταξύ ο κομμουνισμός ηττήθηκε και οι δύο αυτές μεγάλες χώρες έγιναν καπιταλιστικές. Τα ιδανικά της επανάστασης, όμως, παρέμειναν ζωντανά σε κοινότητες συντρόφων σε όλο τον κόσμο: «Δεν θα περάσει 
ο καπιταλισμός». Ειδικά στην Χαλκιδική!

Όταν άκουσα για πρώτη φορά για το πρόβλημα στις Σκουριές έγινα έξαλλος. Κι αυτό διότι το ελληνικό δημόσιο αποφάσισε να δωρίσει ένα πραγματικό χρυσωρυχείο έναντι ενός... συμβολικού τιμήματος.
Η αλήθεια είναι ότι για άλλη μια φορά το ελληνικό δημόσιο έδειξε και σε αυτή την περίπτωση ότι είναι άξιο μόνο για να παράγει το χάος και την καταστροφή αντί για οτιδήποτε άλλο δημιουργικό. Αν είχε φροντίσει να εξασφαλίσει μεταλλευτικά δικαιώματα (από κάθε ορυχείο στην Ελλάδα), τότε δεν θα υπήρχε θέμα συζήτησης. 
Θα θέλαμε, δηλαδή, να ξέρουμε πόσες ουγκιές χρυσού θα κερδίσει ο ελληνικός λαός από την εκμετάλλευση του μεγαλύτερου χρυσωρυχείου της χώρας. Με άλλα λόγια, θα θέλαμε να ισχύει στην Ελλάδα ό,τι και σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Όχι ότι δεν είναι σημαντικές οι θέσεις εργασίας. Αλλά δεν θα έπρεπε να είναι το μόνο που μας απασχολεί.
Απ’ ό,τι γνωρίζουμε το ζήτημα αυτό έχει ήδη συζητηθεί στην κυβέρνηση και κατά πάσα πιθανότητα θα ληφθεί η σχετική απόφαση: Το ελληνικό δημόσιο θα διεκδικήσει και θα πάρει μεταλλευτικά δικαιώματα από κάθε ορυχείο. Είναι το απολύτως σωστό και έτσι θα λυθούν πολλές παρεξηγήσεις για το αν μία παραχώρηση είναι ξεπούλημα ή όχι του ορυκτού πλούτου της χώρας.  
Όσοι αντέδρασαν, όμως, στην δράση της πολυεθνικής στην Χαλκιδική δεν το έκαναν γι’  αυτό τον τόσο πεζό λόγο. Το έκαναν,
λέει, για το περιβάλλον. Επειδή δεν ήθελαν να καταστραφεί ένα αρχέγονο δάσος. Αυτός ήταν ένας ακόμη σπουδαίος λόγος για να θυμώσει κανείς. Μόνο που το δάσος που καταστρέφεται (διότι καταστρέφεται) δεν είναι ένα ολόκληρο δάσος, αλλά το 0,5% (μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό) ενός δάσους. Επίσης, το κομμάτι που καταστρέφεται δεν είναι από το αρχέγονο κομμάτι. Και, τέλος, η εταιρεία θα φυτέψει διπλάσιο αριθμό δέντρων σε σχέση με εκείνα που θα καταστρέψει! Λεπτομέρειες. Αλήθεια, πόσα δέντρα έχουν φυτέψει  στην ζωή τους όλοι εκείνοι που εναντιώνονται στην επένδυση; 

Το περιβάλλον είναι μία σπουδαία υπόθεση. Πόσο υποκριτικό όμως είναι να λέει κανείς ότι δεν θέλει την λειτουργία ενός χρυσωρυχείου και την άλλη μέρα να χρησιμοποιεί τον χρυσό. Ή να διαμαρτύρεται για την κοπή αυτών ειδικά των δένδρων και να χρησιμοποιεί χαρτί που παράγεται από την κοπή κάποιων άλλων δέντρων. Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι το ζητούμενο δεν είναι να μην κοπούν ειδικά αυτά τα δέντρα της Χαλκιδικής. Εκτός κι αν έχουμε κάποιον «ειδικό λόγο» γι’  αυτό. Πιστεύουμε ότι το βασικό θέμα είναι  να θεραπεύσουμε με ενέργειες το περιβάλλον που θα έχουμε στο μεταξύ τραυματίσει. Και να ελέγχεται ασφυκτικά η εταιρεία στην διάρκεια της λειτουργίας της για να τηρούνται οι κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος. Εκτός κι αν πιστεύει κανείς ότι εμείς πρώτοι στην Ελλάδα θα ανακαλύψουμε τον τροχό κι ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστοι κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος από χρυσωρυχεία σε άλλα κράτη. Δεν έχουμε παρά να τους αντιγράψουμε. 

Στην ιστορία της Χαλκιδικής, όμως, υπάρχει μία μικρή λεπτομέρεια που δεν αναφέρεται από τους...  προστάτες του περιβάλλοντος! Η εταιρεία (η κακή εταιρεία) όχι μόνο φυτεύει διπλάσια δέντρα από αυτά που θα κόψει, αλλά προσφέρει και πόρους για την ουσιαστική προστασία όλου του δάσους. Φύλαξη σε 24ωρη βάση, μέσα πυρόσβεσης, ό,τι χρειάζεται για να μην καταστραφεί το δάσος! Υπάρχει κάτι τέτοιο σήμερα; Όχι...

Είναι όμως αυτά τα προβλήματα που ήδη περιγράψαμε και τα προβλήματα όσων αντιδρούν στην επένδυση;  Αλήθεια, ποιος θα τολμούσε επίθεση με όπλα και μολότοφ στις εγκαταστάσεις μιας εταιρείας σε ένα οποιοδήποτε μέρος του κόσμου δίχως να χαρακτηριστεί τρομοκράτης;  Τι είδους αντίδραση είναι αυτή που επιτρέπει σε κάποιους να απειλήσουν την ζωή συνανθρώπων τους; Ποιος τους επέτρεψε να νομίζουν ότι αυτού του είδους η δράση  έχει πολιτικά χαρακτηριστικά;  Είναι ορισμένα μόνο ερωτήματα. Δεν περιμένουμε απαντήσεις, αλλά άναρθρες κραυγές. Μέχρι τώρα μας έχουν αποδείξει ότι  το θέμα τους δεν είναι ο διάλογος, δεν είναι η εξεύρεση λύσεων. Είναι η δημιουργία εστιών αντιπαράθεσης με το κράτος και με κάθε αφορμή. Η Χαλκιδική είναι γι’ αυτούς μία ακόμη ευκαιρία αναμέτρησης με τις δυνάμεις της αστικής δημοκρατίας.