Οι τοπικές κοινωνίες

Αγγελος Σταγκος


Οι τοπικές κοινωνίες είναι γενικά πιο συντηρητικές από τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι και έχουν απασχολήσει σε βάθος και διαχρονικά πολιτικούς επιστήμονες, αναλυτές, κοινωνιολόγους και ψυχολόγους. Στο χωριό του Αστερίξ όμως που διαφέρει από όλες τις κοινωνίες του δυτικού κόσμου -ενδεχομένως και της καθ’ ημάς Ανατολής- και ονομάζεται Ελλάδα, οι λεγόμενες τοπικές κοινωνίες αποτελούν ειδικό κεφάλαιο. Δεν είναι απλά συντηρητικές, αλλά θα μπορούσε να τις χαρακτηρίσει κανείς βαθύτατα αντιδραστικές, καθώς πορεύονται στη σημερινή εποχή με ένα ξερό «όχι» απέναντι στα πάντα. Από τις προσπάθειες της πολιτείας που θεωρούν ότι δεν συμβαδίζουν με τα συμφέροντα και τον τρόπο ζωής τους, μέχρι τις αποφάσεις και τα έργα που ανοίγουν καλύτερες προοπτικές ή αίρουν αδιέξοδα είτε για τους ίδιους είτε για το γενικό σύνολο.


Την αφορμή γι’ αυτές τις σκέψεις την έδωσαν φυσικά οι πανταχόθεν τοπικές αντιδράσεις στη δημιουργία κέντρων «υποδοχής» λαθρομεταναστών, όταν είναι φανερό ότι οι συνέπειες από τα κύματα των λαθρομεταναστών απειλούν μεσοπρόθεσμα και αυτή την υπόσταση της χώρας. Αλλά αυτό είναι το τελευταίο παράδειγμα. Eχουν προηγηθεί κατά καιρούς αντιδράσεις στη δημιουργία κέντρων ΟΚΑΝΑ, ΧΥΤΑ, με αποκορύφωμα τον «πόλεμο» της Κερατέας όπου συνέπραξαν κάτοικοι, «μπαχαλάκηδες» και παπάδες, δρόμων (Πέταλο Μαλιακού) και άλλων έργων υποδομών, επιχειρήσεων (εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική και το Κιλκίς). Από την άλλη πλευρά, για χάρη αυτών των τοπικών κοινωνιών δημιουργήθηκαν σε όλη την Ελλάδα δυσλειτουργικά, αχρείαστα και κοστοβόρα ΤΕΙ και πανεπιστημιακές σχολές, με την ίδια ακριβώς λογική που κάποτε γεμίσαμε τη χώρα με στρατόπεδα εκπαίδευσης...


Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι κάποιες από αυτές τις αντιδράσεις είναι φυσιολογικές και αναμενόμενες, προκειμένου να διαφυλαχθούν συμφέροντα ή ένας τρόπος ζωής που διέπεται από κάποιους κανόνες παράδοσης και ηθικής. Ούτε όμως αυτό στέκει. Οι τοπικές κοινωνίες έχουν συμβάλει με όλες τους τις δυνάμεις στην περιβαλλοντική υποβάθμιση των αστικών, ημιαστικών και αγροτικών ή εξοχικών περιοχών τους, ενώ διακρίνονται ιδιαίτερα και στην παρανομία. Σε τοπικές κοινωνίες παρουσιάζονται τα ομαδικά κρούσματα λεηλασίας των ασφαλιστικών ταμείων μέσω αναπηρικών συντάξεων-μαϊμού, προνοιακών επιδομάτων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ή κατάχρησης συντάξεων πεθαμένων. Στις τοπικές κοινωνίες μετρούσαν τα βαμβάκια, τα δέντρα και τα κοπάδια επί Χ φορές για να παίρνουν τις κοινοτικές επιδοτήσεις. Και στις τοπικές κοινωνίες επικρατεί σήμερα η ασυδοσία, από την εκτεταμένη αποφυγή έκδοσης αποδείξεων, ώς την πλημμελή εφαρμογή του ΚΟΚ και του ΓΟΚ.
Με λίγα λόγια, οι τοπικές κοινωνίες δεν πιο αθώες από τις κοινωνίες των μεγάλων πόλεων. Είναι όμως πιο συμπαγείς και λειτουργούν κυριολεκτικά σαν συντεχνίες όταν λένε το «όχι» τους απέναντι στο κάθε τι, επειδή έτσι νομίζουν. «Oχι» απέναντι σε αποφάσεις για την εξυπηρέτηση του εκσυγχρονισμού και των αναγκών του συνόλου, αλλά και «όχι» απέναντι στους νόμους και τους κανονισμούς. Γι’ αυτό χαρακτηρίζονται ως αντιδραστικές.
kathimerini.gr